hariciler kimdir ne demek?

Hariciler Kimdir?

Hariciler, İslam tarihindeki en eski siyasi-dini gruplardan biridir. Kelime anlamı olarak "dışarı çıkanlar, ayrılanlar" anlamına gelir. Hariciler, 657 yılında meydana gelen Sıffin Savaşı'nda, Halife Ali ile Muaviye arasında hakem olayının kabul edilmesini protesto ederek Ali'nin ordusundan ayrılan ve daha sonra ona karşı savaşan bir gruptur.

Temel İnançları ve İlkeleri:

  • Hakem Olayına Karşı Çıkış: Hariciler, hakem tayin edilmesinin Allah'ın hükmüne aykırı olduğunu savunmuşlardır. Onlara göre, Kur'an ve Sünnet varken insanlar arasında hakemlik yapılamazdı. Bu düşünceleri, onların "Hüküm yalnızca Allah'ındır" (La hükme illa lillah) sloganıyla özetlenir.
  • Büyük Günah İşleyeni Tekfir Etme: Hariciler, büyük günah (kebire) işleyenlerin dinden çıktığına (tekfir) inanmışlardır. Bu, onların diğer Müslüman gruplardan ayrılan en belirgin özelliğidir. Onlara göre, büyük günah işleyen bir kişi, tövbe etmediği sürece ebedi olarak cehennemde kalacaktır.
  • İmamet (Halifelik) Anlayışı: Hariciler, imametin (halifeliğin) Kureyş kabilesinden olması şartını kabul etmemişlerdir. Onlara göre, Müslüman olan ve adil olan herkes halife olabilir. Hatta, köle bile halife seçilebilir.
  • Şiddete Başvurma: Hariciler, inançları doğrultusunda diğer Müslümanlara karşı şiddete başvurmaktan çekinmemişlerdir. Tekfir ettikleri kişilere karşı savaşmayı ve onları öldürmeyi meşru görmüşlerdir.

Önemli Grupları:

Hariciler, zaman içinde farklı gruplara ayrılmıştır. En önemli grupları arasında Ezrakiler, Necedat ve İbadiler sayılabilir. İbadiler, günümüzde de varlığını sürdüren tek Harici mezhebidir.

Etkileri:

Hariciler, İslam tarihinde önemli bir rol oynamışlardır. Siyasi istikrarsızlığa yol açmışlar, birçok isyana karışmışlar ve birçok Müslüman'ın ölümüne neden olmuşlardır. Ancak, adalet, eşitlik ve dürüstlük gibi bazı değerleri savunmaları da takdir görmüştür. Günümüzde, Harici düşüncenin bazı unsurları, radikal gruplar tarafından benimsenmektedir.